O projekcie – największa inwestycja rewitalizacyjna Poznania

Rewitalizacja Poznania to nie tylko lifting przestrzeni miejskiej. To kompleksowa transformacja śródmieścia i okolic — największy tego typu projekt w historii miasta, który może zmienić codzienne życie jego mieszkańców na lepsze. Przyjrzyjmy się bliżej, na czym dokładnie polega ten plan, jakie obszary obejmuje i dlaczego warto go śledzić.

Czym jest rewitalizacja i dlaczego dotyczy Poznania?

Nowa definicja miejskiej jakości życia

Rewitalizacja to nie tylko remonty i nowe elewacje. To proces głębokich zmian społecznych, gospodarczych i przestrzennych w miejscach, które utraciły swoje funkcje i znaczenie. W przypadku Poznania chodzi przede wszystkim o śródmieście oraz jego najbliższe okolice. Te obszary przez lata traciły na atrakcyjności, borykały się z problemami demograficznymi, społecznymi i infrastrukturalnymi.

Dzięki rewitalizacji mają szansę na nowe życie. Projekty nie skupiają się wyłącznie na upiększaniu przestrzeni — najważniejszym celem jest poprawa jakości życia mieszkańców, wsparcie lokalnych społeczności i stworzenie przyjaznej, różnorodnej przestrzeni do życia i pracy.

Dlaczego akurat teraz?

Transformacja śródmieścia Poznania to odpowiedź na rzeczywiste potrzeby mieszkańców i władz. Po wielu latach dyskusji, diagnoz i opracowań strategii, miasto wreszcie wdraża konkretne działania. W 2017 roku powstał Miejski Program Rewitalizacji dla obszarów śródmiejskich, który zaplanowano na lata 2017–2027. Na jego podstawie ruszyły szczegółowe projekty operacyjne o wieloletnim charakterze. Co ważne, rewitalizacja ta jest rozpisana na dekadę i zbudowana na zasadach partycypacji społecznej — mieszkańcy mają realny wpływ na to, co się dzieje w ich najbliższym otoczeniu.

Zakres projektu: które części miasta są objęte?

Obszar rewitalizacji – serce miasta i jego krwiobieg

Obszar objęty rewitalizacją to przede wszystkim centralna część Poznania, czyli:

• Śródka i Ostrów Tumski,
• Stare Miasto z okolicą placu Wolności i Starego Rynku,
• Jeżyce (zwłaszcza zachodnia część dzielnicy),
• Łazarz wraz z rynkiem i okolica Głogowskiej,
• Chwaliszewo i Garbary,
• Wilda oraz tereny przy Drodze Dębińskiej i Dworcu Zachodnim.

To tereny o bogatej historii, charakterystycznej zabudowie, ale też widocznych problemach społecznych i urbanistycznych: zdegradowana infrastruktura, brak zieleni, opuszczone kamienice, wysokie wskaźniki ubóstwa lub wykluczenia.

Łącznie rewitalizowany obszar zajmuje ponad 760 hektarów i obejmuje około 7% powierzchni miasta — to ogromna przestrzeń z potencjałem, który teraz ma szansę zostać właściwie wykorzystany.

Najważniejsze cele i założenia projektu

Kompleksowe podejście do zmian

Główne cele rewitalizacji Poznania to:

1. Poprawa warunków mieszkaniowych – poprzez remonty kamienic, termomodernizacje, modernizację podwórek i infrastruktury technicznej.
2. Rewitalizacja przestrzeni publicznych – parki, skwery, place i uliczki mają być bezpieczne, zielone i przyjazne pieszym oraz rowerzystom.
3. Wsparcie dla mieszkańców i społeczności lokalnych – działania animacyjne, rozwój centrów społecznych, programy aktywizujące seniorów, dzieci i osoby z trudnościami życiowymi.
4. Rozwój lokalnej gospodarki – nowe przestrzenie dla rzemiosła, gastronomii, kultury oraz wsparcie dla przedsiębiorców działających w rewitalizowanych dzielnicach.
5. Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej – przemyślana modernizacja terenów ma przyciągnąć mieszkańców z innych rejonów miasta, a także inwestorów i turystów.

Działania społeczne jako fundament zmian

Istotą poznańskiej rewitalizacji jest stawianie ludzi w centrum. Remonty kamienic nie mają sensu, jeśli nie towarzyszy im poprawa jakości codziennego życia. Dlatego program zakłada obecność asystentów rewitalizacji — osób, które przybliżają mieszkańcom procesy zmian, pomagają organizować działania sąsiedzkie, wspierają aktywność oddolną.

Dzięki temu rewitalizacja nie jest odgórnym projektem narzuconym przez urzędników, ale czymś, co powstaje przy współudziale mieszkańców i z myślą o nich.

Największe inwestycje infrastrukturalne

Przykłady konkretnych działań

Wśród kluczowych inwestycji infrastrukturalnych, które zmieniają oblicze Śródmieścia, warto wymienić:

• Modernizację płyty Starego Rynku, obejmującą nie tylko nową nawierzchnię, ale też przebudowę sieci wodno-kanalizacyjnej i oświetleniowej, przy jednoczesnym zachowaniu historycznego charakteru miejsca.
• Przebudowę Rynku Łazarskiego – stworzenie uporządkowanej, zielonej przestrzeni targowej z miejscem na wydarzenia społeczne i kulturalne.
• Rewitalizację ulicy Święty Marcin – kluczowej arterii miasta, z priorytetem dla transportu publicznego, pieszych i rowerzystów.
• Zagospodarowanie przestrzeni nad rzeką Cybiną – nowe bulwary i ścieżki pieszo-rowerowe między Śródką a Ostrowem Tumskim.
• Modernizacje kamienic na Wildzie i Jeżycach – z uwzględnieniem współpracy z mieszkańcami i pomocą w ograniczaniu kosztów utrzymania.

Zielona rewitalizacja – z myślą o przyszłości

Struktura działań infrastrukturalnych zakłada nie tylko użyteczność, ale również dbałość o zrównoważony rozwój. W rewitalizowanych dzielnicach pojawiają się:

• nowe nasadzenia zieleni i mała retencja (ogrody deszczowe, zbiorniki wody opadowej),
• parklety i zielone przystanki,
• ogrody społeczne tworzone przez mieszkańców.

To kwestie szczególnie istotne w kontekście zmian klimatycznych i walki z miejską wyspą ciepła.

Rewitalizacja a mieszkańcy — co się zmienia w codziennym życiu?

Realna poprawa w miejscach zamieszkania

Dzięki rewitalizacji mieszkańcy mogą liczyć na:

• lepsze warunki lokalowe, komfort cieplny zimą i niższe rachunki dzięki termomodernizacji,
• bezpieczniejsze i jaśniejsze ulice,
• więcej przestrzeni zielonej i rekreacyjnej dla rodzin z dziećmi i osób starszych,
• lepszy dostęp do usług lokalnych, placówek opiekuńczych, oświatowych, poradni psychologicznych.

Co ważne, coraz więcej osób angażuje się w życie swojej dzielnicy — uczestniczy w konsultacjach, warsztatach, projektach sąsiedzkich, co wzmacnia poczucie wspólnoty i tożsamości.

Mieszkańcy jako współtwórcy zmian

Miasto organizuje regularne konsultacje społeczne, spotkania z przedstawicielami lokalnych wspólnot, spacery badawcze czy warsztaty projektowe. Dzięki temu rewitalizacja nie „spada z góry”, ale powstaje w dialogu. Mieszkańcy mogą zgłaszać pomysły, uczestniczyć w decyzjach o wyglądzie placów, wybierać funkcje dla wolnych punktów usługowych czy brać udział w wydarzeniach z budżetu partycypacyjnego.

Wyzwania i szanse rewitalizacji

Czego nie widać na pierwszy rzut oka?

Tak wielka inwestycja nie obywa się bez wyzwań. Wśród najważniejszych znajdują się:

• realna koordynacja ponad 100 projektów w różnych fazach realizacji, często finansowanych z różnych źródeł,
• konieczność godzenia interesów inwestorów, mieszkańców i urządzeń infrastrukturalnych (np. korki i objazdy w trakcie prac),
• obawy przed tzw. gentryfikacją, czyli wypychaniem najmniej zamożnych mieszkańców przez wzrost kosztów najmu i życia.

Miasto jednak deklaruje, że poprzez systemowe działania osłonowe (np. wsparcie przy remontach lokali komunalnych czy funkcjonowanie jednostek pomocowych) stara się minimalizować negatywne skutki.

Szansa na trwałą zmianę

Pomimo trudności rewitalizacja stwarza unikalną okazję do odwrócenia negatywnych trendów demograficznych i społecznych w śródmieściu. Jeśli działania zostaną przeprowadzone z należytą dbałością, mogą uczynić te dzielnice sercem całego miasta – nie tylko symbolicznie, ale i funkcjonalnie.

Co dalej? Etapy realizacji i przyszłość projektu

Harmonogram i dalsze plany

Projekt rewitalizacji podzielony jest na etapy:

• do 2025 roku planowane jest zakończenie największych inwestycji infrastrukturalnych i porządkowanie przestrzeni publicznych,
• do 2027 roku rozwijane będą programy społeczne, wsparcie mieszkańców oraz działania utrwalające efekty rewitalizacji.

Miasto już teraz myśli o długofalowej kontynuacji procesu – poprzez włączenie przestrzeni peryferyjnych oraz rozszerzenie działań na inne obszary z podobnymi wyzwaniami.

Jak wziąć udział?

Jeśli chcesz zaangażować się w proces rewitalizacji, możesz:

• sprawdzić harmonogramy i informacje o projektach dostępne w miejskim punkcie rewitalizacji,
• wziąć udział w spacerze konsultacyjnym lub warsztacie w swojej dzielnicy,
• dołączyć do inicjatyw sąsiedzkich, które wspierają rewitalizację na co dzień.

Rewitalizacja to proces – jednak to, jak bardzo wpłynie na Twoją codzienność, zależy także od Twojej aktywności. Warto być jego częścią.